Władysław Szymanowski
Lata 1875-1886 to w zasadzie czterech „etatowych” tworzących dla „Kolcy” popularnych rysowników. Są nimi: Władysław Szymanowski, Arkadiusz Mucharski, Franciszek Kostrzewski i Stefan Mucharski; każdy z nich ma doświadczenia z rysowaniem plansz – skeczy, które składają się na opowieść rysunkową.
WŁADYSŁAW SZYMANOWSKI(ur. 3 września 1840 w Warszawie, zm. 4 czerwca 1917 tamże) pochodził z artystycznej rodziny; był wnukiem śpiewaka Marcina Szymanowskiego i bratem aktorki Wiktoryny Bakaławiczowej.
Był nie tylko rysownikiem ale również aktorem, pieśniarzem, reżyserem. Jako aktor związał się z Warszawskimi Teatrami Rządowymi i z Teatrem Rozmaitości; zapamiętany został głównie z ról komicznych i charakterystycznych, m.in. w sztukach: A. Fredry, M. Bałuckiego i J. Blizińskiego. Według pisma „Teatr” był jednym z pierwszych polskich monologistów dramatycznych.
W napisanym po latach artykule o początkach „Kolców” ówczesny redaktor „Kolcy” tak wspominał pojawienie się rysownika na łamach magazynu i jego pracę:
„Władysław Szymanowski, którego huczny poklask sceniczny nie przeszkadza z pożytkiem imać się ołówka, staje się pierwszym w „Kolcach” prawdziwym pionierem rysowników –humorystów, zalecając się pewna elegancją linji łącznie z trafnem uwydatnieniem dowcipnej inwencji. Nieraz cały numer potrafi zasilić, stanowi w tym dziele główny filar tygodnika (…)”[1].
Warto zwrócić uwagę, że w tym samym artykule autor niezbyt entuzjastycznie wypowiada się o pracach F. Lanciego, pisząc, że były „niezbyt smacznej maniery”.
Bliską sobie komediowo- teatralną i operetkową tematykę Szymanowski poruszał w swoich skeczach -opowiastkach obrazkowych. Jego historyjki wyróżniają się pogodą, delikatnym, romantycznym humorem. Tylko pierwsza wydrukowana w „Kolcach” praca pt. „Żonobójca usprawiedliwiony albo wiarołomność ukarana” wykonana była w zupełnie w innym stylu – realistycznym rysunku, autor dopełnia tytuł pracy podtytułem: „coś w rodzaju szkicu libretta do mogącej się skomponować opery w 5-aktach z Epilogiem” – czyżby utwór był rysunkową adaptacja pomysłu libretta, nad którym artysta (w końcu również wtedy aktor i śpiewak) pracował? (Kolce nr 89, 1873). Rysunek w „Żonobójcy…” jest jeszcze pełen linii i kresek; kolejne dzieła rysowane są już czystą, konturową linią.
Pierwszą historyjka, przypominającą te rysowane przez Franciszka Lanciego była pełna cynizmu w treści „Miłość z przeszkodami” (Kolce nr 13, z 1874) , dopiero w kolejnych utworach autor wykształcił swój pogodny styl.
Pierwszą z nich jest późniejsza o rok „Sielanka z Ogrodu Saskiego. Widoki z obrazków podczas przedstawienia w Teatrze Letnim” rysownik stosuje kreskę lekką, szkicową, a tematyka jest romantyczno-sentymantalna. Podtytuł o „Teatrze Letnim” po raz kolejny zdradza aktorski rodowód i powiązanie rysownika ze światem teatru i opery.
W podobnej manierze utrzymana jest praca „Piłka i Bęben” z dopiskiem „Ballada współczesna z cieniami chińskiemi ala Grojseszyk”(1878)
Władysława Szymanowski, Piłka i Bęben, 1878
O późniejszych pracach Władysława Szymanowskiego dla „Kolcy” będzie jeszcze sposobność nie raz wspomnieć…
CDN
[1] Z przeszłości „Kolców”, KOLCE Nr 9 z 24.02.1911 r.s.2